???????? स्वतंत्रता संघर्ष प्रश्नोतर ????????
1. महात्मा गांधी कांग्रेस के अध्यक्ष किस अधिवेशन में चुने गए ?
►-बेलगांव अधिवेशन (1924 ई.)
2. गदर पार्टी की स्थापना कब और कहां हुई ?
►-1 नवंबर 1913 ई. में सैनफ्रांसिस्को ( अमेरिका).
3. गदर पार्टी किसके नेतृत्व में बनी ?
►-लाला हरदयाल.
4. गदर पार्टी के पहले अध्यक्ष कौन बने ?
►-सोहन सिंह भक्खाना
5. महात्मा गांधी को कैसर-ए-हिंद की उपाधि से कब नावाजा गया ?
►-सन् 1915 में ।.
6. किस अधिवेशन में कांग्रेस के नरम दल और गरम दल में एकता हो गई?
►-लखनऊ अधिवेशन (1916 ई.)
7. मुस्लिम लीग और कांग्रेस ने मिलकर किस अधिवेशन में एक संयुक्त समिति की स्थापना की ?
►-लखनऊ अधिवेशन
8. स्वशासन के लिए बाल गंगाधर तिलक ने किस संस्था की स्थापना की ?
►-होमरूल लीग (मार्च 1916 ई. में पूना में)
9. ऐनी बेसेन्ट ने होमरूल लीग की स्थापना कब और कहां की ?
►-सितंबर 1916 ई. में मद्रास में ।
10. ऐनी बेसेंट के नेतृत्व में स्थापित होमरुल लीग के प्रथम सचिव कौन थे ?
►-जार्ज अरुण्डेल
11. भर्ती करने वाला सार्जेंट किसे कहा जाने लगा ?
►-महात्मा गांधी । क्योंकि प्रथम विश्वयुद्ध के दौरान गांधीजी ने लोगों को सेना में भर्ती होने के लिए प्रोत्साहित किया था ।
12. साबरमती आश्रम की स्थापना किसने की ?
►-महात्मा गांधी
13. महात्मा गांधी ने साबरमती आश्रम की स्थापना कब और कहां की ?
►-1916 ई. में अहमदाबाद में ।
14. चंपारण आने के लिए गांधी को किसने प्रेरित किया था ?
►-बिहार के किसान नेता राजकुमार ने ।
15. सत्याग्रह का सर्वप्रथम प्रयोग गांधी जी ने कहां किया ?
►-दक्षिण अफ्रिका
16. भारत में सत्याग्रह का सबसे पहले प्रयोग गांधी ने कहां किया ?
►-चंपारण (बिहार)
17. चंपारण का आंदोलन कब हुआ था ?
►-सन् 1917 में ।
18. चंपारण विद्रोह के कारण अंग्रेजों को कौन सी प्रथा समाप्त करनी पड़ी ?
►-तीनकठिया प्रथा
19. महात्मा गांधी ने पहली बार भूख हड़ताल किसके समर्थन में किया था ?
►-1918 ई. में अहमदाबाद मिल मजदूरों के हड़ताल के समर्थन में ।
20. 1918 ई. में महात्मा गांधी ने गुजरात के खेड़ा जिले में कौन सा आंदोलन चलाया ?
►-कर नहीं आंदोलन
21. रौलट एक्ट कब लागू किया ?
►-19 मार्च 1919 ई.
22. रौलट एक्ट क्या था ?
►-ऐसा कानून जिसके तहत किसी भी संदेहास्पद व्यक्ति को बिना मुकदमा चलाए गिरफ्तार किया जा सकता था । उसके खिलाफ ने तो कोई अपील, न कोई दलील और न कोई वकील किया जा सकता था।
23. गांधी जी ने रौलेट एक्ट के विरोध में देश व्यापी हड़ताल कब शुरु की ?
►-6 अप्रैल 1919 ई.
24. जालियांवाला बाग हत्याकांड कब हुआ ?
►-13 अप्रैल 1919 ई.
25. जालियांवाला बाग हत्याकांड कहां हुआ ?
►-अमृतसर
26. जालियांवाला बाग हत्याकांड का नेतृत्व किसने किया ?
►-जनरल डायर
*
27. जालियांबाला बाग हत्याकांड के पीछे वजह क्या थी ?
►-डॉ सतपाल और सैफुद्दीन किचलू की गिरफ्तारी के विरोध में हो रही जनसभा पर जनरल डायर ने अंधाधुंध गोली चलाई ।
28. जालियांवाला बाग हत्याकांड में कितने लोगों की मौत हुई ?
►-सरकारी रिपोर्ट के अनुसार 379 और कांग्रेस समिति के अनुसार 1000 लोग मारे हुए ।
29. जालियांवाला बाग हत्याकांड में किस भारतीय ने जनरल डायर का सहयोग किया था ?
►-हंसराज
30. किसने जालियांवाला बाग हत्याकांड के विरोध में वायसराय की कार्यकारिणी परिषद् की सदस्यता से इस्तीफा दे दिया ?
►-शंकरन नायर
31. किसकी अध्यक्षता में ब्रिटिश सरकार ने जालियांवाला बाग हत्याकांड की आठ सदस्यीय जांच समिति गठित की ?
►-लॉर्ड हंटर.
32. जिस जांच समिति का गठन ब्रिटश सरकार ने किया उसके सदस्यों में कितने भारतीय थे ?
►-तीन
33. कांग्रेस ने किसके नेतृत्व में जालियांवाला बाग हत्याकांड की जांच के लिए आयोग गठित की ?
►-मदन मोहन मालवीय । इस आयोग के अन्य सदस्यों में मोतीलाल नेहरू और गांधीजी भी थे ।
34. जालियांवाला बाग किस व्यक्ति की संपत्ति थी ?
►-जल्ली नाम के व्यक्ति ।
35. खिलाफत आंदोलन किसके खिलाफ शुरू किया किया ?
►-मित्र राष्ट्रों के खिलाफ । विशेषकर ब्रिटेन के खिलाफ
36. खिलाफत आंदोलन किसके समर्थन में किया गया था ?
►-टर्की के खलीफा के समर्थन में भारतीय मुसलमान ने आंदोलन शुरु किया।
37. पूरे देश में खिलाफत दिवस कब मनाया गया ?
►-19 अक्टूबर 1919 ई.
38. हिंदू और मुसलमानों की संयुक्त कांफ्रेंस की अध्यक्षता महात्मा गांधी ने कब की ?
►-23 नवंबर 1919 ई.
39. असहयोग आंदोलन कब शुरु हुआ ?
►-1 अगस्त, 1920 ई.
: *????एका ओळीत सारांश, 21 नोव्हेंबर 2020*
★????️★ दिनविशेष ★????️★
जागतिक मत्स्यपालन दिन – 21 नोव्हेंबर.
जागतिक दूरदर्शन दिन – 21 नोव्हेंबर.
◆????️◆संरक्षण◆????️◆
18 नोव्हेंबर ते 20 नोव्हेंबर 2020 या कालावधीत “इंडिया-___ कोऑर्डिनेटेड पॅट्रोल (इंडो-__ CORPAT)” या सागरी कवायतीची 30 वी आवृत्ती आयोजित करण्यात आली – थायलँड.
◆????️◆अर्थव्यवस्था◆????️◆
स्थानिक बाजारपेठेत हरित वित्त व्यवहारांना प्रोत्साहन देण्यासाठी या एक्सचेंजने लक्समबर्ग स्टॉक एक्सचेंज सोबत करार केला – इंडिया इंटरनेशनल एक्सचेंज (इंडिया INX)
या सार्वजनिक बँकेनी लक्समबर्ग स्टॉक एक्सचेंज (LuxSe) सोबत सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी केली आहे, जो दीर्घकालीन सहकार्य यंत्रणा स्थापित करण्यास आणि पर्यावरण, सामाजिक व कॉर्पोरेट प्रशासन आणि हरित वित्तला प्रोत्साहन देण्यास मदत करणार – भारतीय स्टेट बँक.
◆????️◆आंतरराष्ट्रीय◆????️◆
भारत आणि ____ या देशांच्या पंतप्रधानांनी संयुक्तपणे 20 नोव्हेंबर 2020 रोजी ‘रुपे कार्ड’ प्रकल्पाच्या द्वितीय टप्प्याचे उद्घाटन केले ज्यामुळे भारतीय प्रवाश्यांना परदेशात ATM व पॉईंट ऑफ सेल सुविधा मिळणार – भूटान.
◆????️◆राष्ट्रीय◆????️◆
राष्ट्रपती राम नाथ कोविंद यांच्या निवडक भाषणांच्या पुस्तकसंग्रहाचा तिसरा खंड – ‘लोकतन्त्र के स्वर’ आणि ‘द रिपब्लिकन एथीक’.
संयुक्त राष्ट्रसंघ बाल निधी (UNICEF) आणि गुवाहाटी महानगर विकास प्राधिकरणाने UNICEFच्या ____ मोहिमेचा भाग म्हणून गांधी मंडपाला ‘नील’ दर्जा देण्यासाठी रूपांतरित करण्यासाठी करार केला – #गो ब्ल्यु.
◆????️◆व्यक्ती विशेष◆????️◆
‘2020 बुकर पारितोषिक’चे विजेता – स्टुअर्ट डग्लस (कादंबरीः ‘शगी बेन’).
◆????️◆राज्य विशेष◆????️◆
शैक्षणिक सत्र 2020-21 यासाठी महाराष्ट्र राज्याच्या या शहरातल्या आश्रमशाळांमध्ये ‘अनलॉक लर्निंग’ नामक उपक्रम राबविला जात आहे – वर्धा.
या राज्य सरकारने गरीबांना मोफत धान्य पुरवठा करण्यासाठीच्या ‘अन्न भाग्य योजना’चे नाव बदलून ‘मुख्यमंत्री अन्नपूर्णा योजना’ असे ठेवले – कर्नाटक.
◆????️◆ज्ञान-विज्ञान◆????️◆
ही अंतराळ संस्था पुढील तीन वर्षांमध्ये भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेच्या (ISRO) लघु-आकाराच्या उपग्रहांना प्रक्षेपित करून त्याची 100 टक्के विद्युत प्रणोदन प्रणालीचे प्रदर्शन घडविणार आहे – इस्त्रायल स्पेस एजन्सी.
◆????️◆सामान्य ज्ञान◆????️◆
सॅडल पीक राष्ट्रीय उद्यान – अंदमान व निकोबार बेटे.
सलीम अली राष्ट्रीय उद्यान – जम्मू व काश्मिर.
संजय राष्ट्रीय उद्यान – मध्यप्रदेश.
संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यान – महाराष्ट्र.
सरिस्का व्याघ्र अभयारण्य – राजस्थान.
________________________________
: Daily current affairs 21 नवंबर 2020
????महत्वपूर्ण दिन????
????विश्व मत्स्य व्यवसाय दिवस – 21 नवंबर
????विश्व दूरदर्शन (TV) दिवस – 21 नवंबर
✅रक्षा✅
????“भारत- समन्वित गश्त (इंडो- CORPAT)” का 30 वां संस्करण 18 नवंबर से 20 नवंबर 2020 तक आयोजित किया गया – थाईलैंड
✅अर्थव्यवस्था✅
????इस भारतीय एक्सचेंज ने स्थानीय बाजार में हरित वित्त को बढ़ावा देने के लिए लक्ज़मबर्ग स्टॉक एक्सचेंज के साथ हाथ मिलाया है – इंडिया इंटरनेशनल एक्सचेंज (इंडिया INX)
????इस सार्वजनिक बैंक ने लक्ज़मबर्ग स्टॉक एक्सचेंज (LuxSe) के साथ एक समझौता ज्ञापन पर हस्ताक्षर किए हैं, जो दीर्घकालिक सहयोग तंत्र स्थापित करने और ESG (पर्यावरण, सामाजिक और कॉर्पोरेट प्रशासन) तथा हरित वित्त को बढ़ावा देने में मदद करेगा – भारतीय स्टेट बैंक (SBI)
✅अंतरराष्ट्रीय✅
????भारत और के प्रधान मंत्रियों ने संयुक्त रूप से 20 नवंबर 2020 को ‘रूपे कार्ड’ परियोजना के द्वितीय चरण का उद्घाटन किया, जिससे भारतीय आगंतुकों को एटीएम और पॉइंट ऑफ़ सेल की सुविधा प्रदान की जाएगी – भूटान
✅राष्ट्रीय✅
????राष्ट्रपति श्री राम नाथ कोविंद के चयनित भाषणों की तीसरी पुस्तक – ‘लोकतन्त्र के स्वर’ और ‘द रिपब्लिकन एथिक’
????विश्व बाल दिवस के अवसर पर, संयुक्त राष्ट्र बाल निधि (UNICEF) और गुवाहाटी नगर निगम प्राधिकरण ने गांधी मंडप को अभियान के तहत ‘नील’ दर्जे में बदलने के लिए समझौता पर हस्ताक्षर किए – UNICEF का ‘#गो ब्लू’ अभियान
✅व्यक्ति विशेष✅
????‘2020 बुकर पुरस्कार’ के विजेता – डगलस स्टुअर्ट (उपन्यास: ‘शगी बेन’)
✅राज्य विशेष✅
????शैक्षणिक सत्र 2020-21 में इस शहर के आश्रम विद्यालयों के लिए ‘अनलॉक लर्निंग’ पहल का आरंभ किया गया – वर्धा, महाराष्ट्र
????इस राज्य सरकार ने गरीबों को मुफ्त खाद्यान्न की आपूर्ति के लिए चलाई जा रही ‘अन्न भाग्य योजना’ का नाम बदलकर ‘मुख्यमंत्री अन्नपूर्णा योजना’ रखने का फैसला किया – कर्नाटक
✅ज्ञान-विज्ञान✅
????यह अंतरिक्ष संस्थान अगले तीन वर्षों में भारतीय अंतरिक्ष अनुसंधान संगठन (ISRO) के छोटे आकार के उपग्रह को प्रक्षेपित करके अपने 100 प्रतिशत विद्युत प्रणोदन प्रणाली को प्रदर्शित करने वाला है – इज़राइल स्पेस एजेंसी
✅सामान्य ज्ञान✅
????सैडल पीक राष्ट्रीय उद्यान – अंडमान एवं निकोबार द्वीप समूह
????सलीम अली राष्ट्रीय उद्यान – जम्मू एवं कश्मीर
????संजय राष्ट्रीय उद्यान – मध्य प्रदेश
????संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यान – महाराष्ट्र
????सरिस्का बाघ अभयारण्य – राजस्थान
▰▱▰▱▰▱▰▱▰
*???? General Knowledge*
1) संपूर्णपणे सौर ऊर्जेवर चालणारी आशियातली पहिली मिल कोणत्या जिल्ह्यात उभारली जात आहे?
*उत्तर : परभणी, महाराष्ट्र*
2) गनयान मोहिमेचा ‘बूस्टर’ हा पहिला भाग कोणत्या कंपनीने ISRO संस्थेकडे सोपवला?
*उत्तर : लार्सन अँड टुब्रो*
3) मत्स्यव्यवसाय क्षेत्रातल्या प्रगतीसाठी डोंगराळ आणि ईशान्येकडील राज्य या श्रेणीत कोणत्या राज्याला सर्वोत्कृष्ट राज्याचा पुरस्कार मिळाला?
*उत्तर : आसाम*
4) चीन देशाकडे असलेल्या ‘मायक्रोवेव्ह’ शस्त्राचे नाव काय आहे?
*उत्तर : पॉली डब्ल्यूबी-1*
5) अमेरिकेच्या सेंटर्स फॉर डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेंशनने कोणत्या दुर्मीळ विषाणूचा शोध बोलिव्हियामध्ये लावला?
*उत्तर : ‘चापरे’*
6) भारतीय रिझर्व्ह बँकेनी कोणत्या बँकेवर कठोर निर्बंध लागू केले?
*उत्तर : लक्ष्मी विलास बँक*
7) कर्नाटक राज्यातला कोणता नवनिर्मित 31 वा जिल्हा असणार?
*उत्तर : विजयनगर*
8) यंदा 2020 साली ‘जागतिक COPD (क्रॉनिक ऑब्स्ट्रक्टिव पल्मोनरी डिसीज) दिन’चा विषय काय आहे?
*उत्तर : लिव्हिंग वेल विथ COPD-एव्हरीबडी, एव्हरीव्हेअर*
????चालू घडामोडी चे प्रश्न
Q1) कोणत्या राज्य सरकारने जमीन व मालमत्ता-संबंधित सर्व माहिती ऑनलाइन मिळविण्यासाठी ‘धरणी’ संकेतस्थळ तयार केले?
✅ तेलंगणा
Q2) कोणत्या व्यक्तीच्या स्मरणार्थ देशात ‘राष्ट्रीय एकता दिन’ साजरा केला जातो?
✅ सरदार वल्लभभाई पटेल
Q3) कोणत्या मंत्रालयाने “SERB-POWER” नावाच्या उपक्रमाचा आरंभ केला?
✅ विज्ञान व तंत्रज्ञान मंत्रालय
Q4) कोणत्या दलाने राजस्थानमध्ये ‘फिट इंडिया वॉकथॉन’ आयोजित केले?
✅ भारत-तिबेट सीमा पोलीस (ITBP)
Q5) कोणत्या संस्थेनी ‘डूईंग बिझनेस इन इंडिया रिपोर्ट, 2020’ हा अहवाल प्रसिद्ध केला?
✅ UK-इंडिया बिझिनेस कौन्सिल
Q6) कोणत्या व्यक्तीची भारताचे नवीन मुख्य माहिती आयुक्त म्हणून नेमणूक झाली?
✅ यशवर्धन कुमार सिन्हा
Q7) कोणत्या कंपनीने डिजिटल कौशल्यासह 1 लक्ष महिलांना सक्षम करण्यासाठी NSDC संस्थेसोबत एक सहकार्य करार केला?
✅ मायक्रोसॉफ्ट
Q8) कोणते मंत्रालय NABCB कडून मान्यता प्राप्त झालेली राष्ट्रीय उत्पादकता परिषद नियमित करते?
✅ वाणिज्य व उद्योग मंत्रालय
Q9) कोणता ‘संयुक्त राष्ट्रसंघ अणुशस्त्रे प्रतिबंधक करार’ याला मान्यता देणारा 50वा देश ठरला?
✅ होंडुरास
Q10) कोणत्या राज्यात वा केंद्रशासित प्रदेशात भारतातले पहिले ‘वालुधन्व उद्यान’ बांधले जाणार आहे?
✅ गोवा